De draaiplaten bij Station Willemspoort.

Het grote voorbeeld. Bron: G.F.van Reeuwijk Het woord draaischijf bestond nog niet. Bij de H.Y.S.M. was het uitsluitend bekend onder de naam draaiplaat. Aan het eind van de kopsporen waren een drietal kleine draaiplaten gesitueerd. Zo konden goederenwagens naar een aan de vleugel van het hoofdgebouw aangebrachte houten goederengebouw worden geduwd om te laden en te lossen. Overigens werd dit allemaal met mankracht uitgevoerd. Zowel het draaien, als het verplaatsen. Bij het locomotiefgebouw werd een grotere draaiplaat geplaatst om een locomotief te kunnen draaien. In die tijd werd er uitsluitend kop gereden. Dus moesten alle loc's worden gekeerd.

   De bouw van de kleine draaiplaten.

	We beginnen met de bouw van de kleine draaiplaten. Uit de eerder besproken tekening is het gedeelte van draaiplaten eruit geknipt. Dit gebruiken we als een soort mal voor de bouw. Eerst worden er uit brugrail een 24tal stukjes gezaagd met aan een kant hoeken van 45 graden. Deze worden haaks aan elkaar gesoldeerd.
	Met behulp van een mal worden ze op de tekening op hun plaats vast gelijmd. Het is even goed uitkijken, want het moet ook weer goed aansluiten op de andere delen.
	Als alle delen hun plaats hebben gevonden ziet het er best wel ingewikkeld uit. Dat was het ook. De draaiplaten liggen nu nog los op de ondergrond.
	Hierdoor kunnen ze er even uitgenomen worden om van hout te kunnen voorzien. Voor deze klus gebruikte ik roerstokjes van 1mm dik. Over de lengte doorgesneden op ongeveer 3mm breed. Tegen elkaar op een stuk papier gelijmd. Zo kon er gemakkelijk een vierkant woden uitgesneden die in de kruising zou passen.
	Als alle vakken van hout zijn voorzien worden de draaiplaten definitief op hun plaats vast gezet. Met rond gesneden styreen van 0,3mm worden de stalen beschermranden gemaakt. Met een puntig voorwerp worden via de achterkant bouten geimiteerd. Met verschillende kleuren bruin worden ze op kleur gebracht, en worden de randen roestig gemaakt. Nu kunnen de duwbomen er op.

    Dan is dit uiteindelijk het eindresultaat.
    Dit is een statisch model. Het draait dus niet op de baan.

    

De bouw van de grote draaiplaat.
	Deze draaiplaat gaat wel bewegen, en zal elektrisch worden aangedreven. Het begint met een oude backup-cd. Hierop wordt een rond gesneden styreenplaat van 1mm gelijmd.
	Vervolgens worden de rail en de houten betimmering aangebracht. En weer maakte ik gebruik van mijn roerstokjes.
	Voor er verder wordt betimmerd, eerst even passen. De brug van de orginele schijf is gelaten voor wat hij was. In het midden is een klein gaatje geboord om de nieuwe plaat op vast te schroeven. Als je goed kijkt zie je dat de nieuwe schijf zelfs iets kleiner is dan de orginele. En die is al klein, want het is een omgebouwde Arnold schaal N draaischijf. En dat ik hem al eens voor een H0 baan had omgebouwd is nog net te zien. Wat er aan ruimte over is wordt later weggewerkt.
	De nieuwe schijf past, dus kunnen we verder met aanbrengen van het houtwerk. Na allerlei afbeeldingen van oude platen te hebben bekeken kwam ik er achter dat het hout er met een patroon op was aangebracht. Ik ben er dan ook van uitgegaan dat het met deze plaat ook zo maar moest gebeuren.
	Terwijl er verder gewerkt wordt aan de betimmering wordt er ook een ring geplaatst om het diameterverschil weg te werken.
	Als de betimmering klaar is worden ook de stalen beschermranden aangebracht. Ook hier worden in de achterkant de bouten er in gedrukt.
	Nu gaat de ring eveneens bekleed worden met hout om zo een vaste ondergrond te verkrijgen voor de mannen die de plaat moeten draaien, in plaats van los zand.
	Als er aan de scenery wordt gewerkt is de draaiplaat nog niet helemaal af. Is niet zo'n probleem, want wat er nog ontbreekt kan altijd nog worden aangebracht. Op deze afbeelding is er al veel te zien van de omgeving van het depot. De oplettende kijker ziet wat er nog ontbreekt.
	Precies. De duwbomen waarmee de plaat wordt gedraaid. In tegenstelling tot het grote voorbeeld bestaan ze hier uit twee basisdelen. Het deel waarmee geduwd wordt, en het deel wat op de draaiplaat wordt vast gemaakt. Het eerste deel is draaibaar gemaakt in het andere deel. Dat is gedaan met een staaldraad van 1mm in het voorste deel. Dit draait vrij in het andere deel. Het is op zijn plaats gehouden door een klein stukje styreen aan het uiteinde van de staaldraad te lijmen.
	Helemaal in elkaar gezet ziet het er dan zo uit. Waarom het eerste deel draaibaar is gemaakt gaan we verderop zien.
	Voordat de duwbomen in de draaiplaat worden vast gezet, worden ze nog even op kleur gebracht. En worden de steunen roestig gemaakt.
	Nu weten we al dat er sterke mannen zijn die met die duwbomen de draaiplaat rond draaien. Dus moeten er wel mannen komen. Ooit heb ik op een beurs een zakje goedkope ongeschilderde figuurtjes aangeschaft. Deze komen nu goed van pas. Met een vijltje, figuurzaag en mes worden ze voorzichtig ontleed en aangepast aan hun functie en het tijdsbeeld.
	Als er dan ook nog werkkleding op geschilderd wordt, zijn ze geschikt voor hun werk.
	Nu wordt het duidelijk waarom het eerste deel van de duwbomen draaibaar moest zijn. De mannen worden er met hun handen aan vast gelijmd. Als de draaiplaat nu rond gaat blijven de mannen altijd met de voetjes op de grond. Om te voorkomen dat de schoenen achter de railstaven blijven hangen en de boel stagneert heb ik een heel dun ijzerdraadje iets rond gebogen en onder de voeten gelijmd. Door de draadjes een kleurtje te geven vallen ze niet meer op.
	En zo draaien ze hun rondjes. Zonder ongelukjes, met de voetjes op de vloer.

    Deze draaiplaat is gebouwd met styreen en hout.
    De longboilerlocomotief Pegasus past er net op.